Το ερωτηματολόγιο προς τα κόμματα, τέθηκε απευθείας και σε ενεργεία βουλευτές μέσω της πλατφόρμας VouliWatch. Ακολουθεί η απάντηση του βουλευτή ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΗΜΑ ΑΛΛΑΓΗΣ Χρηστίδη Παύλου. Στο τέλος υπάρχει και το σχετικό link:
1) Θεσμική ενίσχυση της ενιαίας δημόσιας οικονομικής και λειτουργικής διαχείρισης του κύκλου του νερού.
Το ΣτΕ με την υπ’ αριθμ1886/2022 απόφαση του απαγόρευσε την ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης και λειτουργίας του υδροδοτικού συστήματος και ακύρωσε το ΣΔΙΤ στο ΕΥΣ (Εξωτερικό Υδροδοτικό Δίκτυο) Αττικής θεωρώντας την παροχή ύδρευσης ως ένα ενιαίο σύστημα από τις πηγές μέχρι τις βρύσες και ότι η ΕΥΔΑΠ και η Εταιρεία Παγίων ΕΥΔΑΠ «αποτελούν ενιαίο λειτουργικό σύστημα».
Σε αυτή την κατεύθυνση, πως προτίθεστε να συμβάλλετε ώστε να ενισχυθεί σε ελληνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο η νομική θωράκιση της ενιαίας δημόσιας οικονομικής και λειτουργικής διαχείρισης του κύκλου του νερού από τις πηγές έως τις βρύσες των σπιτιών και έως την παροχέτευση των λυμάτων επεξεργασμένων στο φυσικό αποδέκτη;
Η σημερινή κυβέρνηση ψάχνει εναγωνίως τον τρόπο συμμετοχής των ιδιωτών στη διαχείριση των υδάτων. Τώρα αυτό που σχεδιάζεται η είσοδος των ιδιωτών στη διαχείριση των υδάτων της Θεσσαλίας με το επιχείρημα της κλιματικής κρίσης, της ξηρασίας και των μεγάλων καταστροφών που έγιναν στην περιοχή λόγω της έλλειψης των κατάλληλων αντιπλημμυρικών έργων. Προσωπικά, συντάσσομαι με την άποψη ότι το νερό είναι ανθρώπινο δικαίωμα και θεωρώ ότι παρά τα προβλήματα που υπάρχουν σε αρκετές δημόσιες υπηρεσίες ύδρευσης αποχέτευσης, αυτό πρέπει να παραμείνει υπό τον απόλυτο δημόσιο έλεγχο και να αποτραπεί ή είσοδος ιδιωτών στο συγκεκριμένο τομέα.
Άλλωστε, σε όσες ευρωπαϊκές χώρες τουλάχιστον συμμετείχαν ιδιωτικές εταιρίες στην διαχείριση των υδάτων, τα αποτελέσματα ήταν τραγικά και για την προστασία των υδάτων και για τους καταναλωτές. Επομένως, κάθε ενδεχόμενο ιδιωτικοποίησης μέρους ή του συνόλου των υπηρεσιών που σχετίζονται με τη χρήση των υδάτων πρέπει να αποφευχθεί διότι αυτό επιτάσσει το δημόσιο συμφέρον.
2) Ο ρόλος της ΡΑΑΕΥ ως μοχλός εμπορευματοποίησης του κύκλου του νερού
Με την υπαγωγή του νερού στην διευρυμένη ΡΑΑΕΥ (ν.5037/2023), παρά τις αντιδράσεις εργαζομένων και κινημάτων των πολιτών, αλλά ακόμα και της Ένωσης Διοικητικών Δικαστών, του Συνηγόρου του Πολίτη και της Επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής ανοίγει ο δρόμος για την εμπορευματοποίηση του κύκλου του νερού.
Πώς προτίθεστε να αντιμετωπίσετε αυτή την εξέλιξη ;
Η ΡΑΑΕΥ, κατά τη γνώμη μου δυσκολεύεται να ανταποκριθεί στο σκοπό που θα έπρεπε να υπηρετεί μια ανεξάρτητη ρυθμιστική αρχή. Είτε με αντικείμενο την ενέργεια είτε με αντικείμενο τη διαχείριση υδάτων, περισσότερο φαίνεται να ικανοποιεί τους πολιτικούς στόχους της κυβέρνησης και τα αιτήματα των εταιριών, παρά το δημόσιο συμφέρον.
Δυστυχώς, δείχνει να είναι και αυτή «θύμα» της συμπεριφοράς που επιδεικνύει η κυβέρνηση σε όλους τους θεσμούς της Δημοκρατίας. Για να μπορέσει να επιτελέσει τον ρόλο της ως Ανεξάρτητη Ρυθμιστική Αρχή, άρα μια αρχή που προστατεύει πρώτα και κύρια το δημόσιο συμφέρον θα πρέπει να διασφαλιστεί η ανεξαρτησία της αλλά και το νομικό/συνταγματικό πλαίσιο προστασίας των δημοσίων αγαθών.
Σε κάθε περίπτωση κατά τη γνώμη η ιδιωτικοποίηση ή η διατήρηση υπό δημόσιο έλεγχο και διαχείριση των υδάτων έχει να κάνει με τις κυβερνητικές προτεραιότητες. Η κυβέρνηση της ΝΔ, ανίκανη να διαχειριστεί οτιδήποτε δημόσιο θέλει να τα εκχωρήσει σε ιδιώτες. Το ΠΑΣΟΚ θέτοντας ως απόλυτη προτεραιότητα το κοινωνικό και δημόσιο συμφέρον επιδιώκει τη διατήρηση του δημοσίου ελέγχου και της διαχείρισης αποκλειστικά από τις δημόσιες – δημοτικές επιχειρήσεις.
3) ΣΔΙΤ- εργολαβοποίηση – χρηματιστηριοποίηση ως έμμεση ιδιωτικοποίηση
Παρά την επιστροφή του πλειοψηφικού πακέτου των μετοχών των ΕΥΔΑΠ/ΕΥΑΘ στο ελληνικό δημόσιο, ποσοστό 11,33% των μετοχών της ΕΥΔΑΠ και 24,02% της ΕΥΑΘ βρίσκονται στην κατοχή του ΤΑΙΠΕΔ (το οποίο και έχει ως αποκλειστικό σκοπό την πώληση των μετοχών σε ιδιώτες).
Παράλληλα το μοντέλο παραχώρησης της διαχείρισης του κύκλου του νερού σε ιδιώτες, μέσω ΣΔΙΤ, αγνοώντας το σκεπτικό της υπ’ αριθμό 1886/2022 απόφασης για το ΣΔΙΤ του ΕΥΣ Αττικής, δρομολογείται σε τουλάχιστον 9 περιπτώσεις (π.χ. Κέρκυρα).
Προτίθεστε να αναδείξετε την απαίτηση για πλήρη επιστροφή όλων των μετοχών των ΕΥΔΑΠ/ ΕΥΑΘ στο ελληνικό δημόσιο, επανένωση των εταιρειών ΕΥΔΑΠ ΑΕ και ΕΥΔΑΠ Παγίων με σκοπό την ενιαία διαχείριση του κύκλου του νερού ;
Προφανώς και τάσσομαι υπέρ της επιστροφής όλων των μετοχών της ΕΥΔΑΠ/ΕΤΑΘ στο ελληνικό δημόσιο. Η χώρα πλέον έχει εξέλθει των μνημονιακών περιορισμών και δεν χρειάζεται να διατηρεί εταιρίες διαχείρισης δημοσίων αγαθών στο ΤΑΙΠΕΔ. Από εκεί και πέρα τόσο οι ΕΥΔΑΠ/ΕΥΑΘ όσο και οι δημοτικές επιχειρήσεις χρειάζονται εκσυγχρονισμό. Δεν είμαι σε θέση να απαντήσω εάν λειτουργικά η ενοποίηση ΕΥΔΑΠ ΑΕ – ΕΥΔΑΠ Παγίων είναι η καλύτερη επιλογή ή αν είναι πιο λειτουργικός ο διαχωρισμός τους. Από εκεί και πέρα, οφείλω να τονίσω ότι δεν είμαι γενικά αντίθετος στα ΣΔΙΤ για συγκεκριμένα έργα που ίσως σε ορισμένες περιπτώσεις να επιτρέπουν την ταχύτερη δημιουργία σύγχρονων υποδομών. Αυτό που είμαι βέβαιος όμως είναι ότι δεν μπορεί η διαχείριση των υδάτων να περάσει έστω και κατά ένα μέρος σε ιδιώτες με ή χωρίς ΣΔΙΤ.
4) Κίνδυνοι από τη δημιουργία συγκεντρωτικών φορέων διαχείρισης με την μορφή ΑΕ χωρίς κοινωνικό έλεγχο (συγχωνεύσεις ΔΕΥΑ, ΟΔΥΘ)
Εδώ και αρκετό καιρό η κυβέρνηση, επικαλούμενη υπαρκτά προβλήματα στη διαχείριση του νερού ύδρευσης – αποχέτευσης στην περιφέρεια της χώρας, απεργάζεται σχέδιο υποχρεωτικής συγχώνευσης των ΔΕΥΑ σε μεγάλους φορείς ανά Περιφέρεια. Ανεξάρτητα από την ασάφεια και τις καθυστερήσεις στην εφαρμογή του λόγω των ισχυρότατων αντιδράσεων της τοπικής αυτοδιοίκησης, εργαζομένων και διοικήσεων των ΔΕΥΑ, η βασική φιλοσοφία του σχεδίου η οποία συνίσταται στην δημιουργία υπερφορέων μακριά από τις τοπικές κοινωνίες με μοναδικό σκοπό την εκχώρηση λειτουργιών τον ιδιωτικό τομέα δεν έχει ανατραπεί.
Ανάλογα σχέδια δημιουργίας υπερφορέων τύπου ΑΕ δρομολογούνται και για το αρδευτικό νερό, με πρόσχημα όπως πάντα τα υπαρκτά προβλήματα σπατάλης και κακής διαχείρισης. Το αρδευτικό νερό αποτελεί 80-85% του συνόλου της κατανάλωσης νερού και είναι ένα νέο ανεκμετάλλευτο πεδίο κερδοφορίας για τους ιδιώτες.
Σημαντικότατη αρνητική εξέλιξη σε αυτή την κατεύθυνση είναι η δημιουργία με το ν.5106 /2024 του ΟΔΥΘ (Οργανισμός Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας).
Προτίθεστε να αντιδράσετε στις παραπάνω εξελίξεις, με ποιο τρόπο ;
Έχουμε ήδη τοποθετηθεί αρνητικά στην δημιουργία του ΟΔΥΘ. Σε κάθε περίπτωση επαναλαμβάνω ότι η κυβέρνηση της ΝΔ είναι παντελώς ανίκανη να διαχειριστεί οτιδήποτε δημόσιο. Ταυτόχρονα φροντίζει ώστε ακόμα και οι φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης να αποστερηθούν και υποδομών και πόρων διαχείρισης δημοσίων αγαθών. Τα πολλά προβλήματα των ΔΕΥΑ προκύπτουν κυρίως από τις κυβερνητικές πολιτικές, ενώ ειδικά στην περίπτωση της Θεσσαλίας νομίζω ότι είναι πλέον αντιληπτό από όλους ότι οι κύριες ευθύνες ανυπαρξίας των αναγκαίων αντιπλημμυρικών έργων οφειλόταν στην διαχείριση της Περιφέρειας. Το νερό είναι ένας πολύτιμος πόρος που έχουμε υποχρέωση να προστατέψουμε και από την κακή διαχείριση και από τους κανόνες της ελεύθερης αγοράς. Οι δογματισμοί της κυβέρνησης δεν απηχούν στην κοινωνία και είμαι αισιόδοξος ότι όσα εγχειρήματα και αν γίνουν για την σταδιακή ιδιωτικοποίηση των υδάτων θα απορριφθούν από την κοινωνία.
5) Εξοικονόμηση – ορθολογική διαχείριση νερού και ενίσχυση ανθρώπινων και υλικών πόρων των δημόσιων φορέων διαχείρισης.
Η εξοικονόμηση νερού είναι σημαντική προτεραιότητα σε συνθήκες κλιματικής κρίσης. Αυτό απαιτεί σοβαρό σχεδιασμό τον οποίο μόνον επαρκώς στελεχωμένοι δημόσιοι φορείς υποκείμενοι σε κοινωνικό έλεγχο μπορούν να υποστηρίξουν.
Η εφαρμογή των μνημονίων, η διακοπή των προσλήψεων για πάνω από δέκα χρόνια (παρότι οι υπηρεσίες ύδρευσης είναι ανταποδοτικές και έχουν τη δυνατότητα κάλυψης του κόστους νέου προσωπικού με ίδιους πόρους), η εργολαβοποίηση τμημάτων των υπηρεσιών, οδήγησαν σε δραματική υποστελέχωση με αρνητικές επιπτώσεις στην εξοικονόμηση νερού και την ορθολογική διαχείριση του.
Κατά τη γνώμη μας απαιτείται σημαντική ενίσχυση με εξειδικευμένο προσωπικό όλων των δημόσιων φορέων διαχείρισης (ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ, ΔΕΥΑ, ΤΟΕΒ/ΟΕΒ). Τα αιτήματα των εργαζομένων σε αυτούς τους φορείς για τη διασφάλιση των εργασιακών σχέσεων, και προσλήψεις συνδέονται αδιάρρηκτα με την προστασία των υδάτινων πόρων και την εξοικονόμηση.
Σε ποια πολιτική κατεύθυνση και με ποια βήματα προτίθεστε να κινηθείτε σε σχέση με τα παραπάνω ; Συμφωνείτε με άμεσες προσλήψεις τακτικού προσωπικού πλήρων δικαιωμάτων, όπου υπάρχει ανάγκη ;
Κατά τη γνώμη το σύνολο των δημοσίων και δημοτικών υπηρεσιών – επιχειρήσεων χρειάζονται έναν σοβαρό ανασχεδιασμό. Σε αυτόν τον ανασχεδιασμό πρέπει να εξεταστούν τα ελλείμματα και τα πλεονεκτήματα σε κάθε επίπεδο με κύριο κριτήριο το δημόσιο συμφέρον και την καλύτερη δυνατή εξυπηρέτηση των κοινωνικών αναγκών. Μια υπηρεσία χωρίς στελέχη προφανώς δεν μπορεί να κάνει τη δουλειά που οφείλει και η διαρκής απασχόληση εργολάβων αυξάνει το δημοσιονομικό κόστος. Σε όλα όμως πρέπει να υπάρχει ένα μέτρο. Και η ενεργοποίηση ιδιωτικών δυνάμεων είναι πολλές φορές απαραίτητη και η εκ των ενόντων κάλυψη των αναγκών αντίστοιχα. Το πρόβλημα σήμερα είναι ότι οι πολιτικές της κυβέρνησης προκαλούν σκόπιμα διαχωρισμό, ώστε να προκύπτει σύγκρουση συμφερόντων εκεί που δεν θα έπρεπε να υπάρχει. Αυτή η προσπάθεια διχασμού και καλλιέργειας σύγκρουσης συμφερόντων είναι τελικά που καταστρέφει την Ελλάδα και το κοινωνικό κράτος, γεννά διαφθορά και αδιαφάνεια, στερεί από τους πολίτες βασικά αγαθά και προκαλεί όλο και μεγαλύτερο έλλειμα εμπιστοσύνης προς το κράτος και τους θεσμούς της Δημοκρατίας.
Χρειαζόμαστε μια νέα κοινωνική συμφωνία που θα βελτιώνει υποδομές, θα προστατεύει την περιουσία του ελληνικού λαού και θα αξιοποιεί κάθε φορά τα στελέχη του δημοσίου ή τους ιδιώτες προς όφελος του συνόλου. Πράγματι χρειάζονται άμεσα προσλήψεις σε πολλούς τομείς του κράτους και της τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά αυτές θα πρέπει να γίνουν αφού πρώτα οργανωθεί το κράτος ώστε να αξιοποιούνται όλοι κατάλληλα και να μπορούν να προσφέρουν έργο που θα αναγνωρίζεται από το σύνολο της κοινωνίας.
6) Κατοχύρωση της απρόσκοπτης, καθολικής πρόσβασης σε ποιοτικές υπηρεσίες ύδρευσης – αποχέτευσης
Το πόσιμο νερό είναι ζωτικό δημόσιο αγαθό που προστατεύεται από το Σύνταγμα (άρθρο 24, παρ1) και η «καθολική και ισότιμη πρόσβαση σε ασφαλές και προσιτό πόσιμο νερό για όλους» αποτελεί βασικό στόχο του ΟΗΕ (στόχος 6 για τη βιώσιμη ανάπτυξη).
Παρολ’ αυτά υπάρχουν συμπολίτες μας που στερούνται ή κινδυνεύουν να στερηθούν την πρόσβαση λόγω χρεών. Το πρόβλημα εντείνεται καθώς οι υπηρεσίες ύδρευσης αποχέτευσης διολισθαίνουν σε λειτουργία όχι με κοινωνικά, αλλά με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια. Για παράδειγμα, διευθύνοντες της ΕΥΔΑΠ λαμβάνουν μπόνους με βάση την εισπραξιμότητα από τις διακοπές υδροδότησης όσων αδυνατούν να πληρώσουν. Αντιστοίχως οι προωθούμενες αλλαγές στις ΔΕΥΑ προβλέπουν αναγκαστικές εισπράξεις των οφειλετών μέσω Δ.Ο.Υ.
Κατά τη γνώμη μας πρέπει να θεσπιστεί ένα ελάχιστο όριο κατανάλωσης νερού που αντιστοιχεί στις καθημερινές ανάγκες το οποίο θα παρέχεται δωρεάν σε όλους.
Πώς κατά τη γνώμη σας μπορεί να εξασφαλιστεί η απρόσκοπτη, καθολική πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες ύδρευσης – αποχέτευσης, και τι προτίθεστε να κάνετε γι αυτό ;
Δεν θεωρώ ότι πρέπει να παρέχεται το νερό δωρεάν σε όλους μέχρι ένα συγκεκριμένο ύψος κατανάλωσης, θεωρώ όμως απαράδεκτο το 2024 να υπάρχουν άνθρωποι χωρίς πρόσβαση σε πόσιμο και ποιοτικό νερό ή σε υπηρεσίες αποχέτευσης. Σε πολύ ειδικές περιπτώσεις με βάση οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια που θα ελέγχονται σχολαστικά για την ακρίβειά τους μπορούν να αποδίδονται δωρεάν αντίστοιχες υπηρεσίες. Η γενικευμένη όμως δωρεάν παροχή νερού και υπηρεσιών μέχρι ένα ύψος κατανάλωσης στο σύνολο των πολιτών είναι και άδικη και επικίνδυνη. Το γεγονός ότι το νερό είναι δημόσιο αγαθό και η αποχέτευση είναι ζήτημα προστασίας της δημόσιας υγείας, δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει και κόστος συντήρησης των υποδομών, επεξεργασίας του νερού ώστε να είναι ασφαλές και διαχείρισης – ασφαλούς επεξεργασίας των λυμάτων.
7) Ο κίνδυνος αύξησης των τιμών του νερού με πρόσχημα τη λειψυδρία λόγω κλιματικής αλλαγής.
Κατά τη γνώμη μας η αύξηση των τιμών χρήσης του νερού στην πράξη όχι μόνον δεν αντιμετωπίζει το ζήτημα της λειψυδρίας, αλλά πρόκειται για μια άδικη φιλοσοφία που τιμωρεί τους «μη έχοντες» για πολιτικές που χαράζουν οι «έχοντες».
Ποια είναι η άποψη σας ; Προτίθεστε ν’ αντιταχθείτε σε αυξήσεις των τιμών του νερού ;
Νομίζω ότι δεν συντρέχουν λόγοι αύξησης των τιμών του νερού και η επίκληση της λειψυδρίας λόγω της κλιματικής αλλαγής ως δικαιολογία το μόνο αποτέλεσμα που θα έχει είναι να προκαλέσει αντιδράσεις στη συντριπτική πλειοψηφία ενάντια στην ανάγκη αλλαγής πρακτικών και καταναλωτικών προτύπων που επιβαρύνουν το περιβάλλον.
Θα δεχόμουνα να εξεταστεί μια πρόσθετη επιβάρυνση σε ιδιώτες και επιχειρήσεις που διατηρούν πισίνες όπου διοχετεύονται μεγάλες ποσότητες νερού. Επίσης νομίζω ότι ως χώρα πρέπει να επενδύσουμε ακόμα περισσότερα στην συλλογή και επεξεργασία του νερού που χάνεται από κάθε βροχή, σε μονάδες αφαλάτωσης και σε διαδικασίες επαναχρησιμοποίησης του νερού για το πότισμα πχ καλλιεργειών και δημοσίων χώρων πρασίνου.
8) Η χρήση του νερού για ύδρευση/ άρδευση ως απόλυτη προτεραιότητα
Η χρηματιστηριοποίηση του τομέα της ενέργειας και οι τεράστιες επιδοτήσεις και διευκολύνσεις σε ιδιώτες για την δημιουργία εγκαταστάσεων παραγωγής και αποθήκευσης «ΑΠΕ», διαμορφώνουν ένα τοπίο όπου η «αξιοποίηση» (αρπαγή) των υδάτινων πόρων για χρήσεις ενέργειας αποδεικνύεται κερδοφόρα. Το πρόγραμμα «ΑΠΟΛΛΩΝ» είναι εργαλείο σε αυτή την κατεύθυνση καθώς προβλέπεται να υποχρεώσει ΟΤΑ, ΓΟΕΒ-ΤΟΕΒ, ΔΕΥΑ να γίνουν πελάτες ιδιωτών παραγωγών ενέργειας από ΑΠΕ.
Βλέπουμε να προωθούνται επενδύσεις εγκατάστασης υδροηλεκτρικών έργων στην κοίτη ρεμάτων, καταστρέφοντας την τοπική χλωρίδα και πανίδα (Τζουμέρκα, Άνω Παύλιανη), αλλαγή της χρήσης φραγμάτων άρδευσης σε αντλησιοταμίευση για ανεμογεννήτριες (Λέσβος). Επίσης υπάρχουν φαινόμενα βιομηχανίες να χρησιμοποιούν (για λόγους ευκολίας) καθαρό πόσιμο νερό, ενώ θα μπορούσαν να καλύψουν τις ανάγκες τους με άλλους τρόπους (π.χ. Θάσος όπου εκμεταλλεύονται το καθαρό πόσιμο νερό τα λατομεία).
Ποια είναι η άποψη σας ; συμφωνείτε στην απόλυτη προτεραιότητα της χρήσης του νερού για ύδρευση/ άρδευση ;
Ο αφορισμός οποιασδήποτε παρέμβασης στο φυσικό περιβάλλον ακόμα και αν το αποτέλεσμα ευνοεί τελικά το περιβάλλον είναι νομίζω λάθος νοοτροπία. ¨όπως τόνισα και προηγουμένως χρειαζόμαστε σε όλα μέτρο και επιπρόσθετα κοινή λογική, κανόνες και αξιοποίηση της επιστήμης. Η παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ (φωτοβολταϊκά, ανεμογεννήτριες, υδροηλεκτρικούς σταθμούς) είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Το ότι οι ΑΠΕ αναπτύσσονται άναρχα, χωρίς κατάλληλες μελέτες σε αρκετές περιπτώσεις για το οικοσύστημα και μόνο με αξιολόγηση κόστους οφέλους είναι ένα υπαρκτό πρόβλημα που συντελείται κυρίως λόγω της αδιαφορίας και της ανικανότητας της σημερινής κυβέρνησης. Από εκεί και πέρα οι ΟΤΑ, οι ΓΟΕΒ – ΤΟΕΒ, οι ΔΕΥΑ οφείλουν κατά τη γνώμη μου να αναπτύξουν δικά τους δίκτυα μικροπαραγωγής ρεύματος που θα καλύπτουν αποκλειστικά τις ανάγκες τους ώστε να μειωθεί το κόστος ηλεκτροδότησης τους και να πραγματοποιείται καλύτερη διαχείριση και επαναχρησιμοποίηση των υδάτων σε όσο μεγαλύτερο βαθμό είναι εφικτό. Τα υπόλοιπα που θέτετε (πχ λατομεία, υδροηλεκτρικά, φράγματα κτλ) είναι ζητήματα ελεγκτικών μηχανισμών από τη μία και κατάλληλων επιστημονικών εφαρμογών από την άλλη ώστε να επιτυγχάνεται το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα στο χαμηλότερο δυνατό περιβαλλοντικό κόστος. Εάν αυτό σημαίνει μεγαλύτερο οικονομικό κόστος νομίζω ότι μπορεί να γίνει ανεκτό στα πλαίσια του δημοσίου συμφέροντος.
9) Συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών
Ο Στόχος 6β του ΟΗΕ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη αναφέρεται στην : «Στήριξη και ενδυνάμωση της συμμετοχής των τοπικών κοινοτήτων στη βελτίωση της διαχείρισης του νερού και των εγκαταστάσεων υγιεινής».
Όπως προαναφέραμε όλες οι δρομολογούμενες θεσμικές αλλαγές (συγχωνεύσεις ΔΕΥΑ, δημιουργία ΟΔΥΘ) κινούνται στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση και συντείνουν στην πλήρη απομάκρυνση από τις τοπικές κοινωνίες και τη λήψη αποφάσεων από θεσμούς που λειτουργούν με ιδιωτικοποικονομικά κριτήρια (ΑΕ) και με έλεγχο μόνον από την εκάστοτε κυβέρνηση.
Έχετε προτάσεις θεσμικής κατοχύρωσης της συμμετοχής των τοπικών κοινωνιών (δήμοι, συνδικάτα, κοινωνίες των πολιτών, ΜΚΟ κλπ.) στη λήψη αποφάσεων ; Στοχεύετε να συμβάλλετε στην ενεργοποίηση των τοπικών κοινωνιών ;
Το πλαίσιο συμμετοχής της κοινωνίας των πολιτών υπάρχει ήδη και μπορεί να βελτιωθεί και να αναπτυχθεί περισσότερο. Αυτό που λείπει είναι η διασφάλιση της συμμετοχής με δημοκρατικούς όρους και η ενεργοποίηση των κατάλληλων μηχανισμών ανεξάρτητων ελέγχων. Γενικά απαιτείται να θεσπίσουμε εκ του μηδενός τις ανεξάρτητες αρχές ώστε να είναι πραγματικά ανεξάρτητες και να μην χειραγωγούνται σε κανένα επίπεδο από την εκάστοτε εκτελεστική εξουσία. Από εκεί και πέρα, έχουμε ανάγκη κατά τη γνώμη μου μια πολιτισμική αναγέννηση στην ελληνική κοινωνία εκκινώντας από την παιδεία με στόχο την συνειδητοποίηση από όλους του περιεχομένου και της ουσίας του δημοσίου και συλλογικού συμφέροντος, της σημασίας αν θέλετε της προάσπισης της κοινής μας περιουσίας. Τα αποτελέσματα της επικράτησης των ατομικών συμφερόντων του νεοφιλελευθερισμού τα βιώνουμε όλοι πολύ επώδυνα και νομίζω ότι είμαστε έτοιμοι ως κοινωνία να θέσουμε σε προτεραιότητα τα συλλογικά συμφέροντα, αναπόσπαστο μέρος των οποίων είναι και η προάσπιση των δημοσίων αγαθών.
10) Η στάση απέναντι σε προαπαιτούμενα και ευρωπαϊκές οδηγίες που σχετίζονται με το νερό.
Η βασική Οδηγία για το νερό είναι η 2000/60 ΕΚ στην οποία όσον αφορά την τιμολόγηση αναφέρεται :
«και, ιδίως, τον δεδηλωμένο σκοπό αυτής, συνιστάμενο στη διασφάλιση της ποιότητας του ύδατος και τη διαχείριση αυτού όχι ως εμπορικού προϊόντος, αλλά ως κοινωφελούς αγαθού, προκύπτει ότι η εθνική πολιτική παροχής υπηρεσιών ύδρευσης, συμπεριλαμβανομένης και της τιμολόγησης αυτών, σχεδιάζεται από τα κράτη μέλη ως πολιτική παροχής υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, με βασικό κριτήριο την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων της εν λόγω οδηγίας για την προστασία των εσωτερικών, επιφανειακών, παράκτιων και υπογείων υδάτων. Ειδικότερα, οι πολιτικές τιμολόγησης των υπηρεσιών αυτών σχεδιάζονται από τα κράτη μέλη με γνώμονα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά (γεωγραφικά, κλιματολογικά κ.λπ.) και τις ειδικές συνθήκες της κάθε περιοχής (ήτοι, κατ’ αρχήν σε επίπεδο λεκάνης απορροής ποταμού), συνεκτιμωμένων και των κοινωνικών, περιβαλλοντικών και οικονομικών αποτελεσμάτων της ανάκτησης κόστους».
Η ανάγνωση της παραπάνω οδηγίες συνηγορεί σαφέστατα στο ότι το νερό δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως εμπορικό προϊόν.
Παράλληλα όμως, εάν απομονωθεί το χωρίο που αναφέρεται στην «ανάκτηση κόστους», μπορεί να ερμηνευτεί ως «πράσινο φως» για αύξηση των τιμών του νερού, τη διαχείριση του με ιδιωτικοοικονομικά και όχι κοινωνικά κριτήρια όπως και έγινε στο ν. 5037/2023 για την υπαγωγή του νερού στην ΡΑΑΕΥ.
Θα απαιτήσετε θεσμικές ρυθμίσεις σε ελληνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο που να εξασφαλίζουν την μη εμπορευματοποίηση του νερού; Πώς πρέπει, κατά τη γνώμη σας, να διαμορφωθούν οι κανόνες τιμολόγησης του ;
Μεταξύ των προαπαιτουμένων για την αξιοποίηση χρηματοδοτήσεων από το Ταμείο Ανάκαμψης, αναφέρεται και το εξης:
«15. Εκδήλωση πρόσκλησης ενδιαφέροντος για δράσεις εξοικονόμησης του νερού»
Η πιθανότερη εκδοχή του, με βάση την μέχρι τώρα εμπειρία, είναι η δρομολόγηση εκχώρησης λειτουργιών των υπηρεσιών διαχείρισης σε ΣΔΙΤ η οποία θα οδηγήσει σε ακόμα μεγαλύτερη αδιαφάνεια της διαχείρισης και αύξηση των τιμών. Παράλληλα γίνεται προσπάθεια από ποικίλους κύκλους (βλ ZERO DROP ) να εθιστεί η κοινωνία στο ρόλο των ιδιωτών στην εξοικονόμηση νερού.
Πως προτίθεστε να αντιμετωπίσετε αυτή την εξέλιξη;
Επαναλαμβάνω ότι το νερό είναι δημόσιο αγαθό και ως τέτοιο οφείλει να διασφαλίζεται η απρόσκοπτη πρόσβαση όλων σε πόσιμο νερό. Από εκεί και πέρα είναι σαφές ότι διαχρονικά η ανθρώπινη δραστηριότητα εξαρτάται και αναπτύσσεται γύρω από το νερό. Οι πολλαπλάσιες ανάγκες των τελευταίων δεκαετιών, οι λάθος σχεδιασμοί και η αδιαφορία πράγματι καθιστούν το πολύτιμο αυτό αγαθό σε έλλειψη σε πολλές περιοχές του κόσμου.
Link εδώ