Προς
την Δημοτική Αρχή Ασπροπύργου
α) τον Δήμαρχο, κ. Ιωάννη Ηλία
β) το Δημοτικό Συμβούλιο
Κοινοποιούμενη προς :
γ) την Αντιδήμαρχο, κα Ελένη Μαυράκη Τσίγκου
δ) Το αρμόδιο Γραφείο Ρομά
ε) Κάθε αρμόδια κοινωνική υπηρεσία
Υ Π Ο Μ Ν Η Μ Α
Της Πρωτοβουλίας «Στο Πλευρό των Ρομά»
Του Δικτύου για τα Κοινωνικά και Πολιτικά Δικαιώματα, (με έδρα στην Αθήνα, Τσαμαδού 13, Νεάπολη ).
ΘΕΜΑ: ΔΗΜΟΣΙΟ ΝΕΡΟ στο ΣΟΦΟ
——————————————————
Όπως όλοι γνωρίζουν, αλλά αγνοείται από τις επίσημες Αρχές, οι Ρομά στην Ελλάδα βιώνουν αφόρητο ρατσισμό και κοινωνικό αποκλεισμό.
Στην έσχατη θέση όλων, ο καταυλισμός στο Σοφό Ασπροπύργου, στην αρμοδιότητα του Δήμου σας όπως γνωρίζετε καλώς πριν από εμάς, βρίσκεται σε δραματική κατάσταση.
Περικυκλωμένες από μπάζα και σκουπίδια της ευρύτερης περιοχής, χωρίς νερό, ηλεκτρικό ρεύμα και οποιασδήποτε μορφής αποχέτευση, δεκάδες οικογένειες Ρομά και πολλές δεκάδες παιδιά υφίστανται τον πλέον ακραίο αποκλεισμό από τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα.
Επί δυο δεκαετίες οι αρμόδιες αρχές και η δημόσια επιχείρηση ύδρευσης αρνούνται να φέρουν στον καταυλισμό το πιο βασικό ανθρώπινο αγαθό, το ΝΕΡΟ, καταδικάζοντας τους κατοίκους του και τα παιδιά τους στην απόλυτη εξαθλίωση.
Κατοίκους του Δήμου σας, Ρομά, που μετεγκαταστάθηκαν εκεί, από τις ίδιες τις αρχές του Δήμου σε συνεργασία με την Περιφέρεια, μετά από συνεχή καταδίωξη τους από προηγούμενες εγκαταστάσεις τους στην γύρω περιοχή.
Η Πρωτοβουλία μας, πρωτοβουλία αλληλεγγύης στους Ρομά, ζητά σήμερα από εσάς να απωθήσετε προκαταλήψεις και φοβίες δεκαετιών και να προχωρήσετε ΑΜΕΣΑ, στην ικανοποίηση του βασικότερου αιτήματος των ανθρώπων, που είναι η πρόσβαση στο νερό, να τοποθετήσετε ΑΜΕΣΑ στον καταυλισμό ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΥΔΡΕΥΣΗΣ, και να προγραμματίσετε την εγκατάσταση βασικών δημόσιων δομών υγιεινής και αποχέτευσης συνδεδεμένης με τα βασικά δίκτυα .
Το αίτημά μας, που υπογράφεται ήδη από εκατοντάδες ευαίσθητους ανθρώπους σε όλη τη χώρα, δεν αποτελεί παράλογη ρητορική απαίτηση, αλλά υποχρέωσή σας απέναντι στους κατοίκους του Δήμου σας, Ρομά και μη, και κυρίως απέναντι στα παιδιά των κατοίκων του καταυλισμού του Σοφού (και όχι μόνο) που η στέρηση νερού, υγιεινής και καθαριότητας υπονομεύει σε μάκρος τη ζωή και το μέλλον τους και τα καταδικάζει στον κοινωνικό αποκλεισμό, κατά προφανή παραβίαση όλων των διεθνών συμβάσεων για την προστασία του παιδιού, των ψηφισμάτων και των οδηγιών της ΕΕ και του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Ειδικότερα:
Με σωρεία διεθνών συνθηκών και συμβάσεων για τα θεμελιώδη ατομικά δικαιώματα, και την ίση και ισότιμη πρόσβαση σ΄ αυτά, την ίση μεταχείριση, τα δικαιώματα των παιδιών, τα δικαιώματα των μειονοτήτων και άλλες, καθώς και με σωρεία ψηφισμάτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, συστάσεων του Συμβουλίου της Ευρώπης και του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εκθέσεις των επιτροπών για τα δικαιώματα του ανθρώπου, την προστασία του περιβάλλοντος , τα δικαιώματα τω παιδιών, και ακόμη τις συστάσεις της Εθνικής Επιτροπής για τα δικαιώματα του ανθρώπου, τις εκθέσεις των κατά καιρούς επιτροπών για την περίπτωση των πληθυσμών Ρομά, τονίζεται εμφαντικά η σημασία του Νερού ως βασικού ανθρώπινου δικαιώματος.
Ένα θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα το οποίο συνέχεται με σειρά άλλων θεμελιωδών δικαιωμάτων που κατοχυρώνονται στο ελληνικό Σύνταγμα και στα διεθνή κείμενα που δεσμεύουν τη χώρα, όπως το δικαίωμα στην προστασία της ανθρώπινης ζωής, της υγείας, το δικαίωμα σε επαρκή στέγαση, το σεβασμό της άξιας του ανθρώπου, που οι Αρχές οι δομές και οι Υπηρεσίες του Κράτους οφείλουν να προστατεύουν.
Και δεν είναι μόνον το δικαίωμα στο νερό, αλλά και οι υποδομές, εκείνες που είναι αναγκαίες για την απόλαυση του.
Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, στην 64η συνεδρίαση της, το 2010, στο ψήφισμά της 64/292 αναγνωρίζει όχι μόνον το δικαίωμα σε πόσιμο νερό αλλά και σε αποχέτευση ως «ανθρώπινο δικαίωμα που είναι βασικό για την πλήρη απόλαυση της ζωής και όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».[1]
Στο θεματολόγιο των Ηνωμένων Εθνών για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη 2030, που υιοθετήθηκε από όλα τα κράτη μέλη του το 2015, τίθενται οικουμενικοί στόχοι για την κοινωνική ευημερία χωρίς αποκλεισμούς και την καταπολέμηση της φτώχεια και των ανισοτήτων . Ως ειδικός στόχος τίθεται η έως το 2030 επίτευξη καθολικής πρόσβασης σε ασφαλές και οικονομικά προσιτό νερό για όλους και αυτός της ισότιμης πρόσβασης σε επαρκείς υποδομές αποχέτευσης και υγιεινής για όλους, όσο και οι οικονομικές αξιόπιστες και σύγχρονες ενεργειακές υπηρεσίες. [2]
ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΚΕΚΤΗΜΕΝΟ
Με αλλεπάλληλα ψηφίσματα, αποφάσεις, ανακοινώσεις, συστάσεις, το Συμβούλιο της Ευρώπης και η Ευρωπαϊκή Ένωση ζητούν από τα μέλη να χαράξουν πολιτικές που να ανατρέπουν τις λογικές του αποκλεισμού και να επιτρέψουν στους Ρομά την ισότιμη ένταξη και συμμετοχή στις κοινωνίες μας.
Στην πλέον πρόσφατη « ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με την πρόσβαση στο νερό ως ανθρώπινο δικαίωμα: η εξωτερική διάσταση» της 20.9.2022 – (2021/2187(INI)) της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ με Εισηγητή το Miguel Urbán Crespo, που συνοδεύει πρόταση ψηφίσματος που εγκρίθηκε από το σύνολο των μελών της Επιτροπής, πλην ενός του ακροδεξιού κόμματος της ΕΕ (ID), και αποτέλεσε απόφαση του Ευρωκοινοβουλίου[3] ( P9_TA(2022)0346) επισημαίνεται ότι
« χωρίς νερό δεν μπορεί να υπάρξει ζωή και ότι αμφότερα τα προαναφερθέντα (νερό και αποχέτευση) είναι αλληλεξαρτώμενα και απαραίτητα για μια αξιοπρεπή διαβίωση· …… και δεν μπορεί να υπάρξει βιώσιμη και καθολική πρόσβαση σε καθαρό νερό χωρίς λειτουργικές αλυσίδες υγιεινής» και ακόμη ότι
« η άρνηση του ανθρώπινου δικαιώματος σε νερό έχει αντίκτυπο στην πραγμάτωση του δικαιώματος στη ζωή και την υγεία», ενώ « …..όταν δεν τηρούνται, δεν προστατεύονται και δεν ασκούνται τα ανθρώπινα δικαιώματα της πρόσβασης σε νερό και σε αποχέτευση, εμποδίζεται και το δικαίωμα στην εκπαίδευση· …»
Όπως επισημαίνεται στην Έκθεση «…αναγνωρίζεται στις σχετικές κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ, ότι το ανθρώπινο δικαίωμα σε νερό και αποχέτευση περιλαμβάνει τις πτυχές της διαθεσιμότητας, της προσβασιμότητας, της αποδοχής, της ποιότητας και της οικονομικής προσιτότητας, ενώ συνάδει και με τις αρχές της προσέγγισης που βασίζεται στα ανθρώπινα δικαιώματα (απαγόρευση των διακρίσεων, λογοδοσία, διαφάνεια, συμμετοχή κ.λπ.)»
και ακόμη ότι
« οι κυβερνήσεις οφείλουν να εξασφαλίζουν το ελάχιστο βασικό επίπεδο ύδρευσης και αποχέτευσης σε όλους· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έκθεση του Ειδικού Εισηγητή των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα σε ασφαλές πόσιμο νερό και αποχέτευση, της 16ης Ιουλίου 2021, τονίζει ότι το νερό θα πρέπει να θεωρείται δημόσιο αγαθό και η διαχείρισή του θα πρέπει να βασίζεται στον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων..»[4]
Παράλληλα, με την έκθεσή της του 2021, η Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου,
- αποδοκιμάζει το γεγονός ότι σημαντικός αριθμός ατόμων Ρομανι στην ΕΕ εξακολουθούν να ζουν σε περιθωριοποιημένους οικισμούς υπό εξαιρετικά επισφαλείς συνθήκες και πολύ κακές κοινωνικοοικονομικές περιστάσεις, συχνά χωρίς πρόσβαση σε καθαρό πόσιμο νερό, ηλεκτρισμό, ασφαλή και επαρκή στέγαση, εκπαίδευση, απασχόληση, υγειονομική περίθαλψη, εγκαταστάσεις αποχέτευσης και αποκομιδή απορριμμάτων· υπενθυμίζει ότι η κατάσταση στους οικισμούς Ρομά αποτελεί σαφή παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και έχει σοβαρές επιπτώσεις, ιδίως στα παιδιά Ρομανί · παροτρύνει τα κράτη μέλη να ακολουθήσουν τη σύσταση του Συμβουλίου για την ισότητα, την ένταξη και τη συμμετοχή των Ρομά, καθώς επίσης το στρατηγικό πλαίσιο της ΕΕ για την ισότητα, την ένταξη και τη συμμετοχή των Ρομά για το 2020-2030 και να αξιοποιήσει πλήρως την εθνική χρηματοδότηση της ΕΕ για τον σκοπό αυτό· ζητεί από την Επιτροπή να εντείνει την παρακολούθηση της προόδου των κρατών μελών και να λάβει περαιτέρω μέτρα κατά περίπτωση·
- καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν τη δέουσα συμμετοχή των σωμάτων κοινωνικό-νομικής προστασίας όσον αφορά τα παιδιά και την κοινωνική επιμέλεια στις περιθωριοποιημένες κοινότητες Ρομά για να διασφαλιστεί ότι τα παιδιά λαμβάνουν την προστασία και τη φροντίδα που χρειάζονται για την ευημερία και την ανάπτυξή τους, με παράλληλο σεβασμό των βέλτιστων συμφερόντων τους, και για να θέσουν σε ισχύ διαδικασίες που είναι προσαρμοσμένες στις διαφορετικές ανάγκες των περιθωριοποιημένων κοινοτήτων Ρομά προκειμένου να ασκήσουν τα καθήκοντά τους με τον ίδιο τρόπο που ασκούνται για παιδιά της πλειοψηφίας του πληθυσμού».[5]
Με την ανακοίνωση της 7/10/2020 με τίτλο «ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΝΩΣΗ ΙΣΟΤΗΤΑΣ», η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Commission) καλεί τα μέλη της να καταστρώσουν ένα νέο στρατηγικό πλαίσιο για την ισότητα, την ένταξη και τη συμμετοχή των Ρομά προς τον σκοπό της δημιουργίας μιας κοινωνίας κοινωνικής δικαιοσύνης και ισότητας «με όλες τις σημασίες της λέξης» σε ότι αφορά τους Ρομά [6]
Με την ανακοίνωση η Κομισιόν ζητά από τα μέλη της να καταστρώσουν ένα εθνικό στρατηγικό πλαίσιο το οποίο πρέπει να ορίζει μεταξύ άλλων εθνικές γραμμές βάσης και στόχους σε αντιστοίχηση με τους στόχους της ΕΕ, στόχους και μέτρα για συγκεκριμένες ομάδες (παιδιά Ρομά, γυναίκες, νέοι, ηλικιωμένοι Ρομά ή άτομα με αναπηρία, μετακινούμενους πολίτες της ΕΕ, υπήκοοι τρίτων χωρών, Ρομά απάτριδες), μέτρα για την αντιμετώπιση του αντιτσιγγανισμού και των διακρίσεων, μέτρα για τη διασφάλιση της κοινωνικοοικονομικής ένταξης των περιθωριοποιημένων Ρομά, ιδίως στους τομείς της εκπαίδευσης, της απασχόλησης, της υγείας και της στέγασης , μέτρα για την αντιμετώπιση των φραγμών που στερούν από τους Ρομά την ίση πρόσβαση, ειδικό προϋπολογισμό για την υλοποίηση και την παρακολούθηση, μηχανισμούς παρακολούθησης και αξιολόγησης ένα σύστημα διαβούλευσης και συνεργασίας προωθώντας την ενεργό συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών σε όλα τα στάδια.
Σε αντιστοίχηση η νέα Σύσταση του Συμβουλίου, της 12/3/2021 για την ισότητα και τη ένταξη και τη συμμετοχή των Ρομά καλεί τα μέλη να διαμορφώσουν Εθνικές Στρατηγικές για την εφαρμογή των παραπάνω στόχων. [7]
Αντίστοιχη και την πλέον πρόσφατη απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από 5/10/2022 για την κατάσταση των καταυλισμών των Ρομά , με συστάσεις για άμεσες δράσεις για την άρση του κοινωνικού αποκλεισμού και την κοινωνική ένταξη των Ρομά[8].
ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
Το Συμβούλιο της ΕΕ , με την από 12/3/2021 «Σύσταση , έθεσε επιτακτικούς στόχους για την επίτευξη της κοινωνικής ένταξης των Ρομά, ως το 2030.
Στα πλαίσια αυτής της από 12/3/2021 Σύστασης του Συμβουλίου της ΕΕ «για την ισότητα, την ένταξη και τη συμμετοχή των Ρομά», η Γενική Γραμματεία Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της φτώχειας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων έχει συντάξει την έκθεση με τίτλο «Εθνική Στρατηγική και Σχέδιο Δράσης για την Κοινωνική Ένταξη των Ρομά (ΕΣΚΕ ΡΟΜΑ 2021-2030)» με την υποστήριξη του ΠΑΔΑ, με την οποία τίθενται οι στόχοι που πρέπει να επιτευχθούν , μέσα στην προγραμματική περίοδο 2021-2027.
Οι γενικοί και ειδικοί στόχοι που τίθενται, σε αντιστοίχηση με αυτούς των συστάσεων του Συμβουλίου και της Επιτροπής της ΕΕ και του ψηφίσματος του ΟΗΕ για την βιώσιμη ανάπτυξη είναι , η εξάλειψη της ακραίας φτώχειας, η μηδενική πείνα, η καλή υγεία και ευημερία, η εξασφάλιση συμπεριληπτικής και δίκαιης εκπαίδευσης, η εξασφάλιση της ισότητας των φύλων και
« 6. Η διασφάλιση της πρόσβασης σε ύδρευση και αποχέτευση για όλους» : Η έως το 2030 επίτευξη καθολικής και ισότιμης πρόσβασης σε ασφαλές και οικονομικά προσιτό νερό για όλους ,η ισότιμη πρόσβαση σε επαρκείς υποδομές αποχέτευσης και υγιεινής , η εξασφάλιση καθολικής πρόσβασης σε οικονομικές αξιόπιστες και σύγχρονες ενεργειακές υπηρεσίες.
Η προστασία των περισσότερων εκ των άνω δικαιωμάτων υπάγεται στην αρμοδιότητα της τοπικής αυτοδιοίκησης και δη των Δήμων όπως προκύπτει από τα άρθρα 75 του ν. 3463/2006, 94 του ν. 3852/2010, 51παρ. 3α του ν. 3905/2010, όπου ρητά αναφέρεται η υποχρέωση των δήμων να συνδράμουν συστηματικά στην κοινωνική ένταξη των ευπαθών ομάδων που κατοικούν στην περιοχή αρμοδιότητας τους, σε κάθε επίπεδο ατομικής και κοινωνικής ζωής ,μεριμνώντας για την αξιοπρεπή στέγαση, συνθήκες διαβίωσης και πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, εκπαίδευσης κλπ.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 75 παρ. 1 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (ν. 3463/2006),[9] που αφορά τις αρμοδιότητες των δήμων, προβλέπεται ότι:
Ι. Οι δημοτικές και οι Κοινοτικές αρχές διευθύνουν και ρυθμίζουν όλες τις τοπικές υποθέσεις, σύμφωνα με τις αρχές της επικουρικότητας και της εγγύτητας, με στόχο την προστασία, την ανάπτυξη και τη συνεχή βελτίωση των συμφερόντων και της ποιότητας ζωής της τοπικής κοινωνίας.
Σύμφωνα με την παράγραφο αυτή στις αρμοδιότητες υπάγονται μεταξύ άλλων:
Ι, β) 4. Η καθαριότητα όλων των κοινόχρηστων χώρων της εδαφικής τους περιφέρειας, η αποκομιδή και Διαχείριση των αποβλήτων, καθώς και η κατασκευή, συντήρηση και Διαχείριση συστημάτων αποχέτευσης και βιολογικού καθαρισμού και η λήψη προληπτικών και κατασταλτικών μέτρων για την προστασία των κοινόχρηστων χώρων και ιδιαίτερα των χώρων διάθεσης απορριμμάτων από εκδήλωση πυρκαγιάς, σύμφωνα με την κείμενη σχετική νομοθεσία.
7. Η μελέτη, Διαχείριση και εκτέλεση προγραμμάτων οικιστικής και πολεοδομικής ανάπτυξης.
ε) 2. Η εφαρμογή πολιτικών ή η συμμετοχή σε δράσεις και προγράμματα, που στοχεύουν στη μέριμνα, υποστήριξη και φροντίδα ευπαθών κοινωνικών ομάδων με την παροχή υπηρεσιών υγείας και την προαγωγή ψυχικής υγείας, όπως δημιουργία δημοτικών και κοινοτικών ιατρείων, κέντρων αγωγής υγείας, υποστήριξης και αποκατάστασης ατόμων με αναπηρία, κέντρων ψυχικής υγείας, συμβουλευτικής στήριξης των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας και βίας κατά συνοικούντων προσώπων και κέντρων πρόληψης κατά εξαρτησιογόνων ουσιών.
- Η μέριμνα για τη στήριξη αστέγων και οικονομικά αδύνατων δημοτών, με την παραχώρηση δημοτικών και κοινοτικών οικοπέδων σε αυτούς ή με την παροχή χρηματικών βοηθημάτων, ειδών διαβίωσης και περίθαλψης σε κατοίκους που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα διαβίωσης κατά τις προβλέψεις αυτού του Κώδικα.
……………
12. Η οικονομική ενίσχυση αυτοστεγαζόμενων, η μίσθωση ακινήτων, η ρύθμιση διαφόρων θεμάτων κοινωνικής κατοικίας και η επιβολή κυρώσεων για παραβάσεις της οικείας νομοθεσίας.
13. Ο διορισμός μελών διοικητικών συμβουλίων, η εποπτεία και η ρύθμιση θεμάτων λειτουργίας ιδρυμάτων προστασίας και αγωγής οικογένειας του παιδιού (όπως Κέντρων Παιδικής Μέριμνας, Παιδικών Σταθμών, Παιδικών Εξοχών, παραρτημάτων ΠΙΚΠΑ και ΚΕΠΕΠ).
18. Η δωρεάν παραχώρηση της χρήσης οικημάτων λόγω απορίας ή για άλλους σοβαρούς λόγους.
19. Η αναγνώριση δικαιούχων στεγαστικής συνδρομής-
20. Η υλοποίηση:
α) προγραμμάτων δημόσιας υγιεινής που οργανώνονται από το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ή από άλλα Υπουργεία, το κόστος των οποίων βαρύνει απευθείας τον προϋπολογισμό του αντίστοιχου Υπουργείου,
β) εκτάκτων προγραμμάτων δημόσιας υγείας, τα οποία εκτελούνται με έκτακτη Χρηματοδότηση,
γ) προγραμμάτων δημόσιας υγείας που χρηματοδοτούνται από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. - Η οργάνωση αυτοτελώς ή σε συνεργασία με τις αντίστοιχες περιφερειακές υπηρεσίες ειδικών προγραμμάτων για την προστασία και προαγωγή της Δημόσιας Υγείας στην περιοχή αρμοδιότητας τους ..»
Εξάλλου, με το άρθρο 159 του ν. 4483/2017,[10] το οποίο αφορά ρυθμίσεις σχετικές με το θεσμικό πλαίσιο οργάνωσης και λειτουργίας των ΔΕΥΑ, και με την οργάνωση των ΟΤΑ προβλέφθηκε ότι, με εισήγηση των Δήμων μπορούσε να δρομολογηθεί η προσωρινή μετεγκατάσταση ευάλωτων κοινωνικών ομάδων σε κατάλληλους χώρους :
«1. Με σκοπό τη διασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών διαβίωσης επιτρέπεται η προσωρινή μετεγκατάσταση ειδικών κοινωνικών ομάδων, κατά την έννοια της παρ. 11 του άρθρου 13 του ν. 3212/2003 (Α΄ 308) και της παρ. 1 του άρθρου 34 του ν. 3448/2006 (Α΄ 57), που διαβιούν σε πρόχειρα ή παράτυπα καταλύματα, σε κατάλληλους οργανωμένους χώρους που διατίθενται αποκλειστικά για το σκοπό αυτόν από το Δημόσιο, τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.), τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.) ή παραχωρούνται από ιδιώτες, κατόπιν κοινής απόφασης των Υπουργών Εσωτερικών, Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Υγείας, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Οικονομίας και Ανάπτυξης.»
Σύμφωνα με την παράγραφο 6 του ίδιου άρθρου
«6. Ο οικείος Δήμος έχει την ευθύνη, με ίδια μέσα ή με ανάθεση κατά τις διατάξεις του ν. 4412/2016 (Α΄ 147), της:
α) εκπόνησης και υλοποίησης των μελετών υποδομών κοινής ωφέλειας,
β) επίβλεψης της τοποθέτησης των οικίσκων και σύνδεσής των με τα δίκτυα κοινής ωφέλειας και
γ) οργάνωσης και εποπτείας της λειτουργίας των χώρων προσωρινής μετεγκατάστασης, σύμφωνα με κανονισμό λειτουργίας που εκπονεί, μετά την έγκρισή του από τον κατά περίπτωση αρμόδιο Ειδικό ή Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.»
Ενώ σύμφωνα με την παρ. 8
«8. Σε περίπτωση που η προσωρινή μετεγκατάσταση των ευπαθών κοινωνικών ομάδων της παραγράφου 1 δεν είναι εφικτή λόγω έλλειψης διαθέσιμου και κατάλληλου χώρου, με κοινή απόφαση των Υπουργών της παραγράφου 1, μετά από γνωμοδότηση της Επιτροπής Προσωρινής Μετεγκατάστασης Ειδικών Κοινωνικών Ομάδων, δύνανται να εγκαθίστανται προσωρινές ή κινητές μονάδες υγιεινής και ατομικής καθαριότητας με κοινόχρηστες τουαλέτες, κοινόχρηστα λουτρά και υποδομές πλύσης ιματισμού, είτε εντός της υφιστάμενης περιοχής εγκατάστασης αυτών είτε σε γειτονική δημόσια, δημοτική ή ιδιωτική έκταση, εφόσον αυτή διατίθεται για το σκοπό αυτόν, ακόμα και όταν δεν έχει υποβληθεί σχετικό αίτημα του οικείου δήμου.
Εξάλλου, με την υπ’ αριθμ. ΡΟ 64/7-2-2018 (ΦΕΚ 412 Β) υπουργική απόφαση, [11] περι προσωρινής μετεγκατάστασης ειδικών κοινωνικών ομάδων και στο άρθρο 2 αυτής, ορίζεται ως σκοπός :
« Η Προσωρινή Μετεγκατάσταση «Ειδικών Κοινωνικών Ομάδων» σε κατάλληλα οργανωμένους χώρους έχει ως σκοπό: α) τη διασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών στέγασης και διαβίωσης και β) την κοινωνική ένταξη του συνόλου των ωφελουμένων βάσει ατομικών σχεδίων ένταξης. Πρόκειται για παρέμβαση μεταβατικού χαρακτήρα.»
Και στο
Άρθρο 3
Οργανωμένοι Χώροι Προσωρινής
Μετεγκατάστασης Ειδικών Κοινωνικών Ομάδων
Οι «Οργανωμένοι Χώροι Προσωρινής Μετεγκατάστασης Ειδικών Κοινωνικών Ομάδων» της παρ. 1 του αριθμ. 159 του ν. 4483/2017 (ΦΕΚ 107 Α/31-07-2017) είναι κατάλληλα οργανωμένοι χώροι που διατίθενται από το Δημόσιο, τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.), τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ) ή παραχωρούνται από ιδιώτες, για την προσωρινή μετεγκατάσταση ειδικών κοινωνικών ομάδων, κατά την έννοια της παρ. 11 του άρθρου 13 του ν. 3212/2003 (Α`308) και της παρ. 1 του άρθρου 34 του ν. 3448/2006 (Α` 57), που διαβιούν σε πρόχειρα ή παράτυπα καταλύματα. Οι παρεμβάσεις αφορούν και στην παραχώρηση χρήσης οικίσκων σε οικόπεδα ιδιοκτησίας των ωφελουμένων με την έγγραφη συναίνεσή τους και με ταυτόχρονη παροχή συνοδευτικών υπηρεσιών, για την επίτευξη του στόχου της κοινωνικής ένταξης.
Οι «Οργανωμένοι Χώροι Προσωρινής Μετεγκατάστασης Ειδικών Κοινωνικών Ομάδων» οργανώνονται ως ενιαίο σύμπλεγμα κοινωνικών οικιστικών μονάδων. Στο πλαίσιο των Οργανωμένων Χώρων Προσωρινής Μετεγκατάστασης Ειδικών Κοινωνικών ομάδων παρέχονται α) υπηρεσίες στεγαστικής υποστήριξης, β) υπηρεσίες για την οργάνωση και διαχείριση του χώρου και γ) υποστηρικτικές υπηρεσίες στο πλαίσιο της ολιστικής παρέμβασης για την κοινωνική ένταξη. Οι υποστηρικτικές και συνοδευτικές κοινωνικές υπηρεσίες παρέχονται από τους ΟΤΑ α` βαθμού, σύμφωνα με τους άξονες της Εθνικής Στρατηγικής για την Κοινωνική Ένταξη του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης».
Φορείς υλοποίησης των «Οργανωμένων Χώρων Προσωρινής Μετεγκατάστασης Ειδικών Κοινωνικών Ομάδων» είναι οι Δήμοι στην εδαφική περιφέρεια των οποίων πρόκειται να υλοποιηθεί η προσωρινή μετεγκατάσταση.
Οι παραπάνω διατάξεις υλοποιούν ρύθμιση του άρθρου 13 παρ. 11 του ν 3212/2003, [12] σύμφωνα με την οποία
- Οι διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 6 του Ν. 2790/ 2000 εφαρμόζονται και για την εκτέλεση επειγόντων στεγαστικών προγραμμάτων αποκατάστασης ειδικών κοινωνικών
ομάδων, σε εκτάσεις που διατίθενται από το Δημόσιο, τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή άλλα Ν.Π.Δ.Δ., ή σε εκτάσεις ιδιοκτησίας των προσώπων που υπάγονται στην κοινωνική ομάδα. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων Έργων, Οικονομίας και Οικονομικών, και του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού, καθορίζονται η διαδικασία και τα κριτήρια για την παραχώρηση ορθοπεδικών εκτάσεων στους δικαιούχους.
Ενώ η παρ. 2 του άρθρου 6 του ν. 2790/2000,[13] ο οποίος αφορά τη αποκατάσταση των ομογενών, προβλέπει ότι
«2. Για την εκτέλεση επειγόντων στεγαστικών προγραμμάτων αποκατάστασης
των ομογενών μπορεί, με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας
και Δημόσιων `Έργων, να εγκριθεί τοπικό ρυμοτομικό σχέδιο, στις
διατεθειμένες εκτάσεις, κατά την παράγραφο 1 του άρθρου 5 του παρόντος
νόμου,..»
Κατά τις διατάξεις επιπρόσθετα του άρθρου 34, παρ. 1 του ν. 3448/2006[14]
« Άρθρο 34 : 1. Στην έννοια των ειδικών κοινωνικών ομάδων της παρ. 11 του άρθρου 13 του ν. 3212/2003 (ΦΕΚ 308 Α΄), για την εκτέλεση επειγόντων στεγαστικών προγραμμάτων αποκατάστασής τους, περιλαμβάνονται και οι Έλληνες Τσιγγάνοι.»
ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΣΟΦΟΥ
Οι κάτοικοι του Δήμου, Ρομά, που βρίσκονται σήμερα εγκατεστημένοι σε πρόχειρα και ακατάλληλα καταλύματα για τους ίδιους και για τα παιδιά τους, μετεγκαταστάθηκαν στο σημείο αυτό με υπόδειξη και άσκηση πίεσης των δημοτικών αρχών , αφού είχαν προηγουμένως εκδιωχθεί από άλλη εγκατάσταση στην οποία και πάλι είχαν εγκατασταθεί ύστερα από εκδίωξη τους από το χώρο όπου αρχικά βρισκόντουσαν εγκατεστημένοι.
Παρά το γεγονός ότι βρίσκονται στο σημείο αυτό επί 15 και πλέον χρόνια ουδέποτε οι δημοτικές αρχές, παρότι αρμόδιες και υπεύθυνες με βάση τις γενικές και ειδικές διατάξεις που παρατίθενται παραπάνω, να προβούν στις δέουσες διαδικασίες για την αποκατάσταση των συνθηκών διαβίωσης των μετακινηθέντων στο σημείο αυτό, δεν προέβησαν σε ενέργειες για την εξασφάλιση των στοιχειωδών όρων στέγασης (στοιχειωδώς σε έτοιμους οικίσκους), παροχής νερού και ρεύματος, εξασφάλισης συστήματος αποχέτευσης, αποκομιδής σκουπιδιών, αλλά και βασικές δομές υγιεινής, όπως τα δημοσίας χρήσης πλυντήρια, οι κοινής χρήσης τουαλέτες και εγκαταστάσεις λουτρού και προσωπικής υγιεινής με ζεστό νερό.
Σήμερα,
Που το ευρωπαϊκό σχέδιο ένταξης περιλαμβάνει και απαιτεί την επείγουσα αντιμετώπιση των συνθηκών ζωής των Ρομά και την επείγουσα εκκίνηση διαδικασιών κοινωνικής ένταξης,
Σήμερα που το Εθνικό σχέδιο δράσης για τους Ρομά υιοθέτει τις επιταγές της ΕΕ για την κοινωνική ένταξη,
Σήμερα που τεραστίου ύψους κονδύλια διατίθενται από τα ευρωπαϊκά Ταμεία Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ για δράσεις κοινωνικής παρέμβασης και υποστήριξης ευάλωτων κοινωνικών ομάδων ,
Σήμερα που ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας επιβάλει την επέκταση του δημόσιου δικτύου ύδρευσης στο Σοφό με δαπάνη του Δήμου, την εγκατάσταση δημοσίων κοινής χρήσης βρυσών, στη διάθεση των κατοίκων , την κατασκευή και συντήρηση δημοσίων λουτρών για ατομική φροντίδα με παροχή ζεστού νερού, και την επέκταση του συστήματος αποχέτευσης σε κάθε περίπτωση πρόσφορου για σύνδεση και με τα καταλύματα, ενόσω αυτά διατηρούνται στην περιοχή, και άμεσες δράσεις για την αξιοπρεπή στέγαση, την κοινωνική προστασία και κοινωνική ένταξη των κατοίκων,
Σας καλούμε να προχωρήσετε
Στην άμεση επέκταση του δημόσιου δικτύου ύδρευσης στο Σοφό με δαπάνη του Δήμου
Την τοποθέτηση μόνιμων δημοσίων κοινής χρήσης εγκαταστάσεων ύδρευσης, στη διάθεση των κατοίκων του Σοφού .
Γιατί, Πρώτο από όλα είναι το ΝΕΡΟ!
ΔΙΚΤΥΟ ΓΙΑ ΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΑ
ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ
ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ «ΣΤΟ ΠΛΕΥΡΟ ΤΩΝ ΡΟΜΑ»
[1] Ηνωμένα Έθνη A/RES/64/292 Γενική Συνέλευση Distr.: General 3 Αυγουστου 2010 64η συνεδρίαση Θέμα Διάταξης 48 09-47935 *0947935* ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
UN GA10967 Ψήφισμα που εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση [χωρίς αναφορά σε μια Κεντρική Επιτροπή Α/ 64/L. 63/Rev. 1 και Add.1)] 64/292
όπου και οι αναφορές στις αποφάσεις ψηφίσματα 54/175 της 17ης Δεκεμβρίου 1999 σχετικά με το δικαίωμα στην ανάπτυξη, 55/196 της 20ης Δεκεμβρίου 2000, (το 2003 Διεθνές Έτος του γλυκού νερού), ν 58/217 της 23ης Δεκεμβρίου 2003, (διεθνής δεκαετία για δράση, «Νερό για τη Ζωή» 2005-2015), 59/228 της 22ης Δεκεμβρίου 2004, 61/192 της 20ης Δεκεμβρίου 2006, -( το 2008 Διεθνές Έτος Υγειονομίας), και την 64/198 της 21ης Δεκεμβρίου 2009 , Ατζέντα 21 Ιουνίου 1992,1 την Habitat Agenda του 1996, το σχέδιο δράσης Mar del Plata του 1977 που υιοθετήθηκε από τη διάσκεψη για το νερό των Ηνωμένων Εθνών και τη Διακήρυξη του Ρίο για το περιβάλλον και την ανάπτυξη του Ιουνίου 1992.
[2] United Nations :https://undocs.org/en/A/RES/70/1
https://sdgs.un.org/ transforming-our-world-2030-agenda-sustainable-development
[3] https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/TA-9-2022-0346
[4] https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/A-9-2022-0231_EN.html,
[5] .
[6] (COMMISSION Brussels, 7.10.2020 COMMUNICATION FROM THE COMMISSION TO THE EUROPEAN PARLIAMENT AND THE COUNCIL A Union of Equality: EU Roma strategic framework for equality, inclusion and participation. {SWD(2020) 530 final ).
[7] ..
[8] P9_TA(2022)0343 Situation of Roma people living in settlements in the EU
European Parliament resolution of 5 October 2022 on the situation of Roma people living in settlements in the
EU (2022/2662(RSP))
(2023/C 132/04
[9] ΦΕΚ Α 114/08.06.2006
[10] (ΦΕΚ Α’ 107/31-7-2017)
[11] ΡΟ 64/7-2-2018 (ΦΕΚ 412 Β)
[12] ΦΕΚ Α 308/31-12-2003)
[13] ΦΕΚ 24/Α/16-2-2000
[14] ΦΕΚ Α 57/15.03.2006